Günümüzde en sık görülen ortopedik problemlerden bir tanesi diz ağrılarıdır. Diz ağrıları her yaştan hastada görülebilir. Genellikle 40’lı yaşlardan sonra görülen diz ağrıları daha çok eklemin yıpranmasına bağlı ağrılardır. Burada yıpranma dediğimiz konu diz ekleminin kireçlenmesi veya dejenerasyonu diye tarif edilmektedir. Bir diğer manasıyla gonartroz adını almaktadır.
Farklı Evrelerde Farklı Semptomlar
Bir kişinin dizinde kireçlenme olmaması beyaz bir sayfa, kireçlenme olması ise siyah bir sayfa olarak tanımlanmaz. Büyükçe bir gri sayfa vardır. Yani bu hastalık farklı evreleri olan ve en hafif evrelerde daha az şikayet oluşturup en ağır evrelerde daha ciddi semptomlar meydana getirebilen tipte bir hastalıktır. Erken evrelerde genellikle sadece hareket sürecinde ağrı olur. Eskimenin derecesi arttıkça istirahat halinde bile ağrı başlar ve çok ileri evrelerde gece uykudan uyandıran tarzda ağrılar olur.
Eklem Kıkırdağının İncelmesi İle Ortaya Çıkar
Diz kireçlenmesinin temel nedeni, eklem kıkırdağının zamanla yıpranması ve incelmesidir. Ancak bu süreci hızlandıran veya tetikleyen çeşitli faktörler bulunmaktadır:
Belirtileri Nelerdir
Gonartrozun semptomları, yaşın ilerlemesiyle birlikte artış gösterir. Ek olarak, ideal kilosunun üstündeki kişilerde diz eklemlerine uygulanan baskının artması, daha şiddetli ağrı ve şişlik gibi sorunlara yol açabilir. Tipik belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
İki Önemli Unsur; Egzersiz ve Kilo Kontrolü
Gonartroz hastalığının yönetilmesinde olmazsa olmaz olan gerekliliklerden bir tanesi eklem çevresi kaslarını güçlü tutacak egzersizler ve fizyoterapidir. Eklem mobilizasyonu, ağrı ve şişliğin kontrolünde çok iyi sonuçlar alınabilmektedir. Diğer bir gereklilik ise kişinin aşırı kilolarıdır. Kişinin kilosu yüksek olduğunda dizlerin taşıması gereken yük arttığı için eskime ve ağrı kaçınılmaz olur. Bu nedenle kilo kaybı eklemin kendi kendisini toplaması için yardımcı olacaktır.
Tedavide İlk Basamak Medikal İlaçlardır
Tedavisinde öncelikle basit ağrı kesici medikal ilaçlar kullanılabilir. Bunlar genellikle 3-5 günlük semptomları rahatlatmak amacıyla kullanılır. Yani bir şeker hastalığı ilaçları gibi devamlı kullanılacak türden bir ilaç grubu değildir. Semptomların artıp alevlendiği dönemlerde bu semptomları bir nebze durdurmak için kullanılır.
Ağrılar Şiddetlendikçe Eklem İçi Enjeksiyon Tedavisine Geçilir
Ağrılar daha şiddetlendikçe ve süre olarak daha fazla işgaliye yaptıkça eklem içerisine ya da eklem komşuluğuna uygulanacak enjeksiyon tedavileri kullanılabilir. Bu enjeksiyon tedavilerinden mucizeler beklememek gerekir. Bu tip tedaviler de semptomları bir nebze dindirip kişinin yaşam modifikasyonuna izin verecek zaman aralığını yaratır. Bu anlamda eklem içi Kayganlaştırıcı Sıvı Enjeksiyonu (viskosuplemantasyon), PRP uygulamaları, kök hücre uygulamaları, eksozom uygulamaları ve steroid uygulamaları gibi enjeksiyon yöntemleri sıkça kullanılmaktadır.
İki Önemli Unsur; Egzersiz ve Kilo Kontrolü
Gonartroz hastalığının yönetilmesinde olmazsa olmaz olan gerekliliklerden bir tanesi eklem çevresi kaslarını güçlü tutacak egzersizler ve fizyoterapidir. Eklem mobilizasyonu, ağrı ve şişliğin kontrolünde çok iyi sonuçlar alınabilmektedir. Diğer bir gereklilik ise kişinin aşırı kilolarıdır. Kişinin kilosu yüksek olduğunda dizlerin taşıması gereken yük arttığı için eskime ve ağrı kaçınılmaz olur. Bu nedenle kilo kaybı eklemin kendi kendisini toplaması için yardımcı olacaktır.
Tedavide Son Seçenek Ameliyat
Gonartroz hastalığı yukarıda sayılan tedavi yöntemlerine yanıt vermezse karşımıza ameliyat seçenekleri çıkar. Bu noktada kapalı yöntemlerle uygulanan artroskopi ameliyatları en minimal invazif ameliyatlardır. Hastalığın evresine ve hastanın yaş aralığına göre eklem koruyucu eklem aksını düzelten osteotomi ameliyatları başka bir seçenektir. Ayrıca diz ekleminin kireçlenme bölgesine ve evresine göre unikondiler diz protezi (parsiyel protez, kısmi protez) ya da total diz protezi (tam diz protezi) ameliyatları kullanılabilir. Bu tür ameliyatlar dünyada en çok kullanılan ameliyat yöntemleridir.
Önerilere Uygun Hareket Etmek Önemli!
Hastanın diz eklem ağrıları olduğu zaman konunun uzmanı bir hekime başvurması ve yapılan değerlendirmeler sonrasında önerilere uygun hareket etmesi gerekmektedir. Söz konusu konular özelinde ne temelsiz vaatlere odaklanmak ne de aşırı karamsarlığa kapılmak doğru bir tutum değildir. Gerçekçi ve uygulanabilir tedavilerle birlikte hastaların ağrıları geçer ve fonksiyonları artabilir.
E-Randevu
E-Sonuç
TR