Sağlam çocuk izlemi, çocuğun sağlıklı gelişimini desteklemek ve olası sağlık sorunlarını erken teşhis etmek için yapılan bir dizi değerlendirme ve uygulamalardır. Çocuğun fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişiminin tüm yönlerini kapsar. Bu izlemler sayesinde, çocuğun gelişiminin normal seyrinde olup olmadığı takip edilir ve potansiyel sorunlar erken teşhis edilerek gerekli önlemler alınabilir.
Çocuk Sağlığına Yönelik Güncel ve Bütüncül Yaklaşım
Çocukların en iyi koşullarda dünyaya gelmelerinin sağlanması, büyümeleri ve gelişmeleri için en uygun ortamın hazırlanması, geleceğe dönük fiziksel, ruhsal ve zihinsel donanımlarının en üst düzeyde oluşturulması bir ülkenin geleceği açısından hayati önem taşımaktadır. Çocuk sağlığına yönelik güncel ve bütüncül programların temel hedefi sadece ölümleri ve hastalıkları önlemek değil, sağlık sorunlarının yarattığı diğer olumsuzlukları da engelleyerek uygun büyüme ve gelişmeyi sağlamaktır.
Birinci Basamak Çocuk Sağlığı Hizmeti
Sağlam çocuk; hastalık belirtileri göstermeyen, takvim yaşına uygun bir bedensel büyüme, fizyolojik olgunlaşma, ruh ve zeka gelişimi gösteren çocuk olarak tanımlanır.
Sağlam çocuk izlemi, sadece sağlıklı çocuklara verilmesi gereken bir hizmet değildir. Tüm çocukların büyüme ve gelişmelerinin izlendiği, sağlıklı olup olmadığının değerlendirildiği, aşı ve sağlık eğitimi gibi koruyucu hekimlik uygulamalarının sunulduğu bir çocuk sağlığı izlemi hizmetidir. Sağlıklı çocuk izlemi, birinci basamak çocuk sağlığı ve hastalıkları hizmetlerinin temelini oluşturur.
Doğum Öncesinden Ergenlik Sonuna Kadar Özel İzlem
Çocuk sağlığı izleminde amaç, sağlıklı kalmayı sürdürmek, bebek ve çocuk ölümlerini, hastalık ve sakatlıkları azaltmak ve önlemektir. Böylece çocukların daha uzun sağlıklı ve üretken bir yaşam sürmeleri sağlanır.
Çocuk sağlığı izlemi, doğum öncesi dönemden (esas amaç anne-baba eğitimi) başlayarak ergenliğin sonuna kadar sürer.
Sağlıklı Bir Geleceğin İlk Adımı
Çocuk sağlığı ve hastalıkları alanında çalışan pratisyen hekim, aile hekimi ve pediatristler için kritik bir hizmet olan sağlam çocuk izlemi, sağlıklı bir geleceğin temellerini atmada hayati bir rol oynar. Bu izlemin öncelikli hedefleri arasında sağlıklı bir yaşam sürdürmek, ölümleri ve hastalıkları azaltmak, aynı zamanda potansiyel sakatlıkları önlemektir. Bu hedeflere ulaşmak için sağlanan temel hizmetler şu şekilde sıralanabilir:
Çocukların Bireysel İhtiyaçlarına Yönelik İzlem Rutini
Sağlam çocuk izlemi, çocukların bireysel ihtiyaç ve özelikleri göz önünde bulundurarak programlanmalıdır. Standart programlara ek olarak izlem sıklığı büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu aylarda daha fazladır. Genel anlamda izlem aralıkları şu şekilde planlanabilir:
Sağlam Çocuk İzlemiyle Geleceğin Güçlü Bireyleri
Çocuklarımızın sağlığı, yarının güçlü bireylerini inşa etmek için atılan bu önemli adımlarla şekillenir. Sağlıklı büyüme ve gelişim için atılan adımlar, çocukların en sağlıklı şekilde büyüyüp gelişmelerini sağlamak adına uzman yaklaşımları ve ailelerle iş birliği içindeki önemli stratejileri vurgular.
İlk başvuruda doğum öncesine, doğum anına ait ve soygeçmiş ile ilgili öykü ayrıntılı olarak alınır ve her ziyarette güncellenir. Rutin kontrolde son başvurudan itibaren yaşanan gelişmelerin öyküsü alınır. İnce ve kaba motor gelişim ve dil gelişimiyle ilgili ayrıntılı sorular sorularak çocuğun gelişiminin hangi aşamada olduğu ve yaşına uygun olup olmadığı değerlendirilir. Anne sütü ile beslenme, ek gıdalar, vitamin ve mineral destekleri sorgulanır.
Çocuğun anne, baba veya bakıcı ile ilişkisi gözlemlenir. Emzirme gözlemi yapılarak yanlış uygulamalar düzeltilir. Biberon ve emzik kullanımı, kundaklama gibi yanlış uygulamalar varsa önlenir.
Sağlam çocuk izleminin temeli fizik muayene, antropometrik ölçümler ve büyümenin değerlendirilmesidir. Fizik muayene, bazı hastalıklar için tarama yöntemi olup (gelişimsel kalça displazisi, kalp üfürümleri, inmemiş testis, vb.) doğumsal anomalilerin saptanması için de çok önemli fırsat sağlar.
Bir sorunun kalıcı sekellere yol açmasını önlemeye çalışmanın en önemli yöntemlerinden biri taramalardır. Tarama yapılan bir durumdan şüphe duyulduğunda tarama testi sorunsuz bile olsa o duruma yönelik ayrıntılı değerlendirme yapılmalıdır. Öykü ile riskli durumların saptanması, gözlem, fizik muayene, laboratuvar testleri, özgün incelemeler başlıca tarama yöntemleridir.
Ülkemizin aşı programına uygun şekilde her çocuğun zamanında aşılanması sağlanmalıdır. Her ziyaret aşılama için bir fırsattır. Sağlık kurumuna herhangi bir nedenle başvuran başta bebek, çocuk ve gebeler olmak üzere tüm bireylerin aşılanma durumu kontrol edilmelidir. Aşı takvimine göre aşılanması gerekenler ve eksik aşılılar tespit edilip aşılamak için her fırsat değerlendirilmelidir.
Çocuğun yaşına uygun, ailenin özellik ve gereksinimlerine yönelik eğitim verilir. Bebek bakımı, doğal ve yeterli beslenme, kazalardan korunma, hastalıkların bulguları tanınması, diş sağlığı ve vitamin mineral desteği sağlık eğitiminde üzerinde durulması gereken başlıca konulardır.
E-Randevu
E-Sonuç
TR