GÜNEŞ VE GÜNEŞ KORUYUCULARI
Güneş dünyamız için belki de en olmazsa olmazımızdır. Gerek doğaya gerekse insan sağlığına sayısız faydaları vardır. En başta hemen herkesin bildiği gibi D-Vitamini eksikliğini engelleyerek kemik ve diş sağlığımızın korunmasına yardımcı olur. Bağışıklık sistemimizi güçlendirerek bazı kanser türlerine yakalanma riskini azalttığı bilinmektedir. Örneğin prostat kanseri, yumurtalık kanseri, oksijen ve meme kanserine yakalanma riskini azalttığı bildirilmiştir.
Güneşin böylesine yararlı etkileri yanında zararlı etkilerinden de bahsetmek gerekir. Bu nedenle güneşlenmeyi iyi bilmek gerekir.
Güneşin ultraviyole ışınları UVA ve UVB olmak üzere iki çeşittir.
UVA: Sabah güneşin doğuşundan saat 10:30 -11:00 e kadar ve öğleden sonra ise saat 16:00’ dan sonra gün batımına kadar devam eder.
UVB ışınları ise ; sabah 10:30 öğleden sonra yaklaşık olarak 15:30-16:00’ ya kadar devam eder.
İşte korunmamız gereken UVB ışınlarının etkili olduğu 10:30 – 15:30 arasında korunmamız gerekmektedir. Aksi halde gerek cilt gerekse göz sağlığımız tehlikeye girer. Birinci ve ikinci derece güneş yanıkları ve hatta güneş çarpmaları bu saatler arasında olmaktadır. Güneşin zararlı etkilerinin en başında cilt kanserinden bahsetmek gerekirse ;
-Solar keratoz
-Bazal hücreli karsinom
-Epidermoid karsinom
-Walling melanom
Sık rastlanılmaktadır. Walling melanom en tehlikeli cilt kanseridir. Solar keratoz dışındaki diğer kanserlerin tedavisi cerrahidir.
Güneş ışınlarının bir diğer zararlı etkileri de ;
-Deride kırışıklık
-Deride yaşlanma
-Deride lekelenme ve güneş yanıklarını da eklersek korunmanın önemi kendiliğinden öne çıkar.
GÜNEŞTEN KORUNMA NASIL OLMALIDIR ?
Sadece tatilde değil günlük yaşantımızda da güneşten korunmalıyız.
-Güneşe öğle saatlerinde 20 dakikadan fazla çıkılmamalı.
-Uygun giysi ve güneş gözlüğü kullanılmalı.
-Güneş koruyucular kullanılmalıdır.
Güneş koruyucular UVB ye karşı etkili olanlardır.
SPF -10- 15 -30-50 ve 50+ olarak satılmaktadır.
SPF’ de gösterilen rakamlar koruma yüzdesi olmayıp koruyuculuk süresiyle ilgilidir.
Örneğin SPF 10 demek koruyuculuğu 50 dk., SPF 15 demek koruyuculuğu 75 dk ,SPF 30 ise koruyuculuğu 150 dk koruyucu olduğunu işaret eder.
Her ne kadar bazı güneş koruyucularının suya dayanıklılığından bahsedilse de denizden yada havuzdan çıkıldığında duş alınıp yeniden güneş koruyucu kullanılması daha uygun olur.
Giysiler konusu daha da önemlidir. Biz buna mekanik korunma diyebiliriz.
-Uygun ve geniş şapka giymek.
-Kaliteli güneş gözlüğü seçmek.
-Uzun kollu ve açık renkli giysileri tercih etmek gerekir.
Bilhassa güneş alerjisi olanlar uzun kollu beyaz gömlek ile denize ve havuza girebilirler. İmkan varsa bu kişiler sabahları bir adet antihistaminik alabilirler.
SAĞLIKLI CİLT NASIL OLMALI ?
Sağlıklı cilt : Temiz , hafif nemli, pürüzsüz ve parlak olmalıdır.
Cilt mikrobiyotası dediğimiz ( Bakteri, virüs ve mantarlar) kendine has bir flora olup bu bizim doğal yapımızdır. Bu yapı derinin kurumu, nemli mi , yağlı mı olduğu ile ilgili olduğu kadar derinin bölgesel yapısı ile de doğrudan ilgilidir. Bağışıklık sistemi sadece bağırsak florası ile ilgili olmayıp yukarıda saydığımız nedenlerle cilt mikrobiyotası ile de ilgilidir.
Sık el yıkamak ya da seçeceğiniz sabun, deterjan ve dezenfektanlarda bu yapının bozulduğunu dolayısıyla egzamaların arttığını görürüz.
Deri mikrobiyotası kişiden kişiye farklılık gösterdiği gibi yaşımızla, cinsiyetimizle de ilgilidir. Bilhassa terli bölgelerde özellikle hijyene daha çok özen gösterilmelidir. Mikroplar her zaman kötü değildir.
GÜNEŞLİ GÜZEL GÜNLER DİLERİM…
DERMATOLOG
UZM. DR. MEHMET FEYZİ CANDAN
KAYSERİ KIZILAY HASTANESİ